Prijsplafond

Alles wat je moet weten over het prijsplafond

De uitwerking van het prijsplafond is afgerond en daarmee kan de regeling per 1 januari 2023 officieel van start gaan. Maar waarom en voor wie is de regeling in het leven geroepen? En hoe werkt het precies? Wij zetten hieronder alle belangrijke informatie rondom het prijsplafond voor je onder elkaar. Zo ben je in één keer op de hoogte.

Het prijsplafond: waarom en voor wie
Per 1 januari 2023 stelt de overheid een maximaal tarief voor stroom- en gasprijzen vast. Dit wordt ook wel het prijsplafond genoemd. Met de invoering van deze regeling wil het kabinet de stijgende energierekening betaalbaar houden.

Alle adressen met een verblijfsfunctie – lees: alle gewone huishoudens in Nederland –maken aanspraak op het prijsplafond. Daarnaast geldt de regeling ook voor zzp’ers, een deel van het mkb, winkeliers, verenigingen en kleine maatschappelijke organisaties. Mkb-ondernemingen die niet ontkomen aan een hoog verbruik vallen buiten de boot maar voor deze groep werkt het kabinet momenteel de zogeheten TEK-regeling uit.

Zo werkt het prijsplafond
Kort gezegd betaal je in 2023 € 0,40 per kilowattuur (kWh) elektriciteit tot aan een totaalverbruik van 2900 kWh. Voor gas geldt een tarief van € 1,45 per m³ tot aan een jaarlijks verbruik van 1200 m³. Voor al het verbruik boven de gestelde grenzen, betaal je het tarief zoals afgesproken met jouw leverancier.

Het kabinet heeft het prijsplafond afgesteld op het gemiddelde verbruik van een Nederlands huishouden. Verbruik je meer? Dan betaal je ook meer. Wel zo eerlijk, zo vindt het kabinet. Daarbij worden mensen zo alsnog aangemoedigd om zuinig om te gaan met energie en mogelijk ook om te investeren in energiebesparende maatregelen zoals gevel-, dak-, leiding- of vloerisolatie.

Jaarrekening inclusief voorbeeldberekening
Het plafond van 1200 m³ gas en 2900 kWh stroom wordt verdeeld over alle dagen van het jaar. Maar dit gebeurt niet evenredig. Logisch, want in de winterperiode is het verbruik hoger dan in de zomermaanden. Daarom is er een zogenaamd ‘badkuipmodel’ ontwikkeld dat laat zien wat het verbruiksplafond per maand is. Zo is het verbruik voor juni en juli bijvoorbeeld afgesteld op 160 kWh en is dat in december 356 kWh.

Het prijsplafond is gekoppeld aan je jaarrekening. Maar omdat die afrekening voor iedereen op een andere datum op de mat valt, spreken we ook wel van een persoonlijk prijsplafond. Hierbinnen zijn twee termijnen van belang; die tot aan het ontvangen van je jaarrekening en de periode erna.

Het gaat als volgt in z’n werk. Allereerst wordt het verbruik vanaf 1 januari tot aan de datum van de jaarrekening bij elkaar opgeteld. Voor alles tot 1200 m3 aan gas en 2900 kWh aan stroom geldt het tarief van het prijsplafond. Voor het verbruik boven deze grenzen gelden de tarieven zoals afgesproken met je energieleverancier. Daarna gaat de tweede periode van start, welke loopt tot 31 december. Voor dit termijn geldt dezelfde verrekening als voor het eerste termijn.

Voorbeeldberekening
Stel je ontvangt je jaarrekening op 8 april 2023, dan wordt er gekeken naar de eerste periode: die van 1 januari t/m 7 april. Volgens het prijsplafond mag je binnen dat termijn 588 m³ gas en 936 kWh stroom verbruiken. Voor de tweede periode; die van 8 april tot het eind van het jaar, geldt dat er nog 612 m³ en 1964 kWh stroom overblijft om binnen de afgestelde grens te blijven.

Heb je in de eerste periode (van 1 januari tot en met 7 april) 588 m³ gas of minder verbruikt maar wel een stroomverbruik van 1000 kWh? Dan betaal je over je volledige gasverbruik en 936 kWh van je stroomverbruik het tarief van het prijsplafond. Voor het verbruik boven de grens; 64 kWh, betaal je de marktprijs.

Heb je in de tweede periode (van 8 april t/m 31 december) 600 m3 gas en 1800 kWh stroom verbruikt? Dan valt je totale jaarverbruik binnen de afgestelde grenzen en betaal je dus voor zowel je gas- als stroomverbruik de tarieven van het prijsplafond. Mocht in de tweede periode blijken dat je stroom- en/of gasverbruik hoger ligt dan het plafond vastgesteld heeft? Dan betaal je over het overschrijdende deel de marktprijs.

Energietoeslag: extra compensatie voor mensen met een laag inkomen of uitkering
Mensen die weinig verdienen of een uitkering ontvangen hebben in 2023 mogelijk ook recht op energietoeslag. Dit is een extra, eenmalige tegemoetkoming in de energiekosten van in totaal € 1300 per huishouden. Let wel: sommige gemeenten hebben in 2022 €500 extra uitgekeerd (dus in totaal € 1800). In dat geval wordt het bedrag voor 2023 verminderd tot € 800.

Deze compensatie loopt via de bijzondere bijstand. Bijstandsgerechtigden ontvangen het bedrag automatisch, andere groepen kunnen zich melden bij de gemeente. Niet iedereen die in aanmerking komt heeft dit al gedaan. De precieze voorwaarden voor 2023 worden later nog bekend gemaakt. Meer weten? Dan verwijzen we je graag door naar deze pagina.

Handige tools en hulpmiddelen

De Wat betekent dit voor mij’-tool
Een nieuw jaar gaat gepaard met nieuwe wetten en regels. Het prijsplafond is er daar één van. Benieuwd wat alle veranderingen financieel gezien voor effect gaan hebben? Wijzer in Geldzaken ontwikkelde hiervoor de ‘Wat betekent dit voor mij’-tool. Hiermee krijg je – na het beantwoorden van een aantal vragen – persoonsgeboden inzicht in de maatregelen die van toepassing zijn en de gevolgen daarvan voor de portemonnee.

Gratis energiebesparende producten
Sommige gemeenten stellen gratis energiebesparende producten, zoals een tochtstrip, beschikbaar en geven gratis advies over hoe de stijgende energiekosten in toom te houden. Neem contact op met de betreffende gemeente om te zien wat er mogelijk is.

Veelgestelde prijsplafond-vragen en de bijbehorende antwoorden

Waarom is er geen sprake van een jaarplafond?
Het kabinet vindt het belangrijk dat mensen de vrijheid blijven houden om desgewenst over te stappen van energieleverancier. Een berekening op dagbasis is hiervoor benodigd want de leverancier kan dan precies berekenen hoeveel van het prijsplafond al verbruikt is.

Ik gebruik stadsverwarming. Welke tarieven gelden er dan binnen het prijsplafond?
Het prijsplafond voor stadsverwarming is vastgesteld op € 47,38 euro per gigajoule (GJ), voor een verbruik tot 37 GJ. Uit gegevens van Rijkswaterstaat blijkt dat 1 GJ gelijk staat aan 31,6 m3 gas. Het plafond van 1.200 m3 gas komt dus overeen met ongeveer 38 GJ stadsverwarming.

Ook bij deze vorm van verwarming geldt het plafondgebruik voor het hele jaar. Wat wel verschilt is dat het moment waarop de jaarrekening op de deur valt bij stadsverwarming geen rol speelt.

Ik woon in een gasloze woning. Geldt er dan een aangepast prijsplafond?
Een gasloze woning verbruikt ongeveer twee keer meer stroom. Het prijsplafond maakt echter geen onderscheid tussen gasloze en ‘normale’ woningen. Om huishoudens met een gasloze woning tegemoet te komen heeft het kabinet het plafond wel iets verhoogd: van 2400 naar 2900 kWh. En daarnaast het stroomtarief wat verlaagd: van € 0,70 naar € 0,40.

Ik heb zonnepanelen. Hoe wordt daarmee omgegaan binnen het prijsplafond?
Wanneer je met zonnepanelen zelf energie opwerkt hoef je automatisch minder stroom af te nemen bij een energieleverancier. Want hetgeen je opwekt, verbruik je direct in huis. Wek je op een zonnige dag zelfs meer op dan je verbruikt? Dan mag je het overschot terugleveren en wordt dat in mindering gebracht op je jaarverbruik. Dit wordt ook wel salderen genoemd. Bij het prijsplafond wordt er enkel gekeken naar het stroomverbruik dat overblijft ná saldering. Dit wordt afgerekend tegen € 0,40 per kilowattuur (kWh) tot een totaalverbruik van 2900 kWh, voor alles daarboven geldt de marktprijs.

Belangrijk om te weten, per 1 januari 2023:

• Gaat de eerder aangekondigde korting op de energiebelasting van tafel en ook de btw gaat terug van 9% naar 21%. Let wel: het prijsplafond is inclusief btw en energiebelasting. In de tarieven is dus al rekening gehouden met de hogere btw.
• Stijgt het tarief van de netbeheerder van gemiddeld € 397 per jaar naar € 513 per jaar.
• Stijgen de belastingtarieven op gas- en stroomverbruik met € 0,04 per m3 gas en € 0,06 per kWh aan stroom.

Ik wil overstappen naar een andere leverancier. Hoe werkt het prijsplafond dan?
Het prijsplafond blijft dan gewoon gelden. Zowel je huidige als je nieuwe energieleverancier passen beide een deel van het maximale verbruik toe op de energierekening en houden bij de verdeling rekening met het verschil in verbruik in de winter- en zomermaanden. Hoeveel gas en stroom je bij de verschillende energieleveranciers mag verbruiken tegen het maximale tarief is dus afhankelijk van het moment van overstappen.

Voorbeeld
Stel een gezin stapt op 1 oktober over naar een andere leverancier. Dan mag dit huishouden van 1 januari tot en met 30 september 766 m3 aan gas en 1971 kWh aan stroom verbruiken tegen het tarief van het prijsplafond. Bij een hoger verbruik, geldt het tarief zoals afgesproken met de energieleverancier.

Voor de resterende periode (van 1 oktober tot en met 31 december) mag dit huishouden nog 434 m3 aan gas en 929 kWh aan stroom verbruiken tegen het tarief van het prijsplafond. Het is daarbij niet van belang hoe hoog het verbruik was vóór de afrekening.

Onder aan de streep kan dit huishouden dus 1.200 m3 gas en 2.900 kWh stroom gebruiken voor het tarief van het prijsplafond.

Ik heb een vast contract met lage tarieven. Hoe werkt het prijsplafond dan?
Wanneer je jouw lage tarieven vast hebt staan, heb je geluk. In dat geval maak je geen gebruik van het prijsplafond, maar houd je gewoon je lage tarieven. Zodra je contract afloopt, doe je mee met het prijsplafond voor de resterende dagen van het jaar.